Theo thống kê của CDC, trong năm 2023 đã ghi nhận 59,000 ca tử vong do mắc bệnh Dại. Bệnh Dại là bệnh truyền nhiễm từ động vật sang người nguy hiểm nhất và gây tử vong 100% khi bắt đầu có triệu chứng lâm sàng. Ở những nước đang phát triển như Việt Nam, bệnh Dại vẫn chưa được xóa sổ hoàn toàn vì vẫn còn có những ổ bệnh tự nhiên từ chó hoang, chồn, cáo, chuột,…
Trong bài viết này, Linhvet sẽ cung cấp cho bạn những thông tin về tác nhân gây bệnh, những dấu hiệu chó bị Dại và cách phòng tránh. Hãy cùng tìm hiểu ngay!
Nội dung chính
1. Bệnh Dại ở chó là gì? Nguyên nhân khiến chó bị dại
Bệnh dại là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Lyssavirus gây ra. Khi xâm nhập vào cơ thể qua vết cào, cắn, virus dại bắt đầu nhân lên ở các mô gần vết thương. Sau đó, nó di chuyển dọc theo các dây thần kinh ngoại biên để đến tủy sống và cuối cùng là não. Từ đây, virus lây lan đến các tuyến nước bọt và các cơ quan khác, dẫn đến việc đào thải virus qua đường nước bọt. Các ổ bệnh tự nhiên của virus dại có thể kể đến như chó hoang, chó sói, chồn, cáo, dơi, chuột. Virus dại lây lan chủ yếu qua vết cắn hoặc tiếp xúc trực tiếp với nước bọt từ động vật nhiễm bệnh thông qua vết thương hở. Mặc dù chó có thể lây bệnh dại từ các con chó khác, nguồn lây phổ biến nhất vẫn là từ động vật hoang dã.
2. Các dấu hiệu chó bị Dại
Thời gian ủ bệnh của bệnh dại ở chó có thể dao động từ 2 tuần đến 4 tháng. Thời gian ủ bệnh phụ thuộc vào nhiều yếu tố như vị trí nhiễm trùng, số lượng virus xâm nhập, và mức độ nghiêm trọng của vết cắn. Vị trí càng xa hệ thần kinh trung ương, thời gian phát bệnh càng lâu.
Bệnh dại ở chó thường biểu hiện qua hai thể chính: thể dại điên cuồng và thể dại câm.
Triệu chứng của thể dại điên cuồng
Thể dại điên cuồng chiếm khoảng 1/4 số ca bệnh, thể này tiến triển qua những giai đoạn sau:
Giai đoạn đầu:
- Thay đổi hành vi đột ngột
- Biểu hiện lo lắng, bồn chồn không yên
Giai đoạn kích động (thời kỳ điên cuồng):
- Tiết nước bọt nhiều bất thường
- Sủa không ra tiếng hoặc sủa khan
- Sợ nước (sợ hãi khi nhìn thấy nước), sợ ánh sáng
- Cực kỳ hung hãn, có thể tấn công bất kỳ ai hoặc vật gì
- Co giật và mất kiểm soát hành vi
Giai đoạn bại liệt:
- Liệt cơ, đặc biệt ở hàm dưới và lưỡi
- Trễ hàm, thè lưỡi ra ngoài
- Nước dãi chảy không kiểm soát
- Khó nuốt thức ăn và nước uống
- Khó thở
- Liệt dần ở chân sau
Triệu chứng của thể dại câm
Thể dại câm chiếm đa số các ca bệnh dại ở chó, thường ít được chú ý hơn do diễn biến thầm lặng. Thể dại câm gây liệt cơ, khiến chó không thể sủa hoặc nuốt. Các triệu chứng bao gồm:
- Liệt cơ tiến triển nhanh
- Khó nuốt
- Liệt cơ mặt
- Khó thở
- Tử vong do suy hô hấp
3. Cách chẩn đoán bệnh dại ở chó
Không có phương pháp chẩn đoán nào có thể xác định chắc chắn bệnh dại ở động vật còn sống. Chẩn đoán xác định bệnh dại chỉ có thể thực hiện sau khi động vật đã chết. Các bác sỹ thú y sẽ mổ não động vật nghi mắc dại để lấy mẫu bệnh phẩm (là mẫu mô não được lấy từ vùng đồi thị, tiểu não và thân não) sau đó tiến hành sinh thiết.
4. Bệnh Dại Ở Chó Có Chữa Được Không?
Không, bệnh dại ở chó không thể chữa được sau khi các triệu chứng đã xuất hiện. Tuy nhiên, nếu chó của bạn bị chó có dấu hiệu bị dại cắn, vẫn có cơ hội ngăn chặn sự phát triển của bệnh nếu hành động nhanh chóng. Bạn cần đưa chó đến bác sĩ thú y ngay lập tức. Dựa vào tình hình thực tế, bác sĩ thú y sẽ đánh giá nguy cơ và có thể thực hiện các biện pháp sau:
- Tiêm huyết thanh chứa kháng thể để trung hòa virus: Có hiệu quả nếu thực hiện sớm sau khi tiếp xúc.
- Tiêm nhắc lại vaccine dại: Nếu chó đã được tiêm phòng trước đó, việc tiêm nhắc lại có thể tăng cường phản ứng miễn dịch.
5. Cách Phòng Ngừa Bệnh Dại Ở Chó
Phòng ngừa là biện pháp hiệu quả nhất để bảo vệ chó khỏi bệnh dại. Dưới đây là các phương pháp chính để phòng ngừa bệnh dại ở chó:
Tiêm phòng vaccine dại định kỳ
Chó cần tiêm vaccine dại lần đầu khi đủ 3 tháng tuổi. Sau đó, tiêm nhắc lại mỗi 1-3 năm, tùy theo loại vaccine và quy định của địa phương.
Lưu ý rằng lịch tiêm có thể thay đổi tùy theo khu vực và tình hình dịch tễ.
Kiểm soát môi trường sống của chó
- Hạn chế cho chó tiếp xúc với động vật hoang dã như chó hoang, chó sói, cáo, dơi,…
- Loại bỏ các nguồn thức ăn có thể thu hút động vật hoang dã đến gần nhà.
Giáo dục cộng đồng
- Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc tiêm phòng dại cho vật nuôi.
- Hướng dẫn cách nhận biết dấu hiệu bệnh dại ở động vật và cách phản ứng khi gặp động vật nghi nhiễm dại.
Báo cáo và xử lý
- Báo cáo ngay cho cơ quan thú y địa phương nếu phát hiện động vật có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh dại.
- Tuân thủ các quy định về kiểm dịch và cách ly đối với động vật nghi nhiễm.
“Tiêm vaccine là phương pháp phòng bệnh Dại tiết kiệm và hiệu quả nhất”
6. Câu Hỏi Thường Gặp Về Bệnh Dại Ở Chó
Cần làm gì khi nghi ngờ chó bị dại?
Khi nghi ngờ chó bị dại, bạn không nên tự ý tiếp xúc với chó mà hãy liên hệ ngay với Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh (CDC) địa phương hoặc cơ quan thú y gần nhất để được hướng dẫn cụ thể. Hãy cung cấp cho họ thông tin chi tiết về tình trạng của chó, thời gian xuất hiện triệu chứng và khả năng tiếp xúc với động vật hoang dã. Tuân thủ nghiêm ngặt các chỉ dẫn từ chuyên gia y tế hoặc thú y. Đồng thời, lập danh sách tất cả những người và động vật đã tiếp xúc với chó trong thời gian gần đây.
Bệnh dại có lây từ người sang người không?
Có, nhưng rất hiếm gặp. Phần lớn các ca lây nhiễm từ người sang người được ghi nhận là do ghép tạng. Theo nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Y học New England, đã có 8 ca tử vong do nhận tạng từ người hiến tạng bị nhiễm dại mà không được phát hiện.
Mặc dù nguy cơ lây nhiễm từ người sang người rất thấp, các nhân viên y tế vẫn được khuyến cáo thực hiện các biện pháp phòng ngừa khi chăm sóc bệnh nhân nghi ngờ hoặc xác định mắc bệnh dại.
Tại sao chó dại sau khi cắn người lại chết?
Chó dại thường chết sau khi cắn người không phải vì hành động cắn đó, mà vì khi chó cắn, nó đã bước vào giai đoạn cuối của bệnh. Theo nghiên cứu từ Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH), khi virus dại đã tấn công đến hệ thần kinh trung ương thì chúng sẽ gây ra những tổn thương không thể phục hồi. Giai đoạn này thường đi kèm với các hành vi hung dữ và cắn người. Sau đó, bệnh nhanh chóng tiến triển đến giai đoạn liệt, dẫn đến suy hô hấp và tử vong. Thời gian từ khi xuất hiện triệu chứng đến khi tử vong thường chỉ kéo dài từ 3 đến 7 ngày.
Vì vậy, hành vi cắn người thường là dấu hiệu cho thấy bệnh đã ở giai đoạn cuối, và cái chết của con vật là kết quả tất yếu của quá trình bệnh lý, không phải hậu quả trực tiếp của hành động cắn.
Nên làm gì khi bị chó nghi dại cắn?
Khi bị chó nghi dại cắn, bạn nên rửa vết thương ngay lập tức với xà phòng và nước sạch trong ít nhất 15 phút. Tiếp theo, sử dụng các chất khử trùng như cồn 70% hoặc dung dịch iốt để làm sạch vết thương. Sau khi sơ cứu ban đầu, cần liên hệ ngay với cơ sở y tế gần nhất để được xử trí kịp thời. Tại đây, bác sĩ sẽ quyết định việc tiêm phòng dại và huyết thanh kháng dại nếu cần thiết.
Kết luận
Bệnh dại ở chó là một căn bệnh cực kỳ nguy hiểm và không có khả năng chữa trị khi đã xuất hiện triệu chứng. Điều đáng lo ngại là bệnh dại không chỉ đe dọa tính mạng của chó mà còn có thể truyền lây sang người qua vết cắn hoặc tiếp xúc với nước bọt nhiễm bệnh. Do đó, việc nhận biết sớm các dấu hiệu chó bị dại là vô cùng quan trọng để bảo vệ chó lẫn gia đình bạn. Nếu chó có bất kỳ biểu hiện nào như lo lắng, hung dữ, hoặc khó nuốt, hãy lập tức cách ly và liên hệ với bác sĩ thú y để được tư vấn và tiêm phòng dại kịp thời. Phòng bệnh vẫn luôn là giải pháp hiệu quả nhất, và việc tiêm phòng định kỳ cho chó chính là cách bảo vệ an toàn cho cộng đồng.
Linhvet – Trang Thông Tin Thú Y
- Fanpage: Linhvet – Trang Thông Tin Thú Y
- Email: Linhvet.contact@gmail.com
- Website: https://linhvet.com
Đỗ Huyền là một bác sỹ thú y có chuyên môn cao, đặc biệt trong lĩnh vực chăm sóc thú cảnh. Cô tốt nghiệp Học viện Nông Nghiệp Việt Nam với tấm bằng bác sĩ thú y. Đỗ Huyền có chuyên môn sâu rộng trong việc điều trị bệnh trên động vật, đặc biệt là thú nhỏ. Với hơn 3 năm kinh nghiệm trong việc khám chữa và điều trị cho thú nhỏ, Đỗ Huyền đã xây dựng được nền tảng vững chắc về kỹ năng lâm sàng.
Chia sẻ:
